تمرین ۴ (نقش کلمات)
التَّمرِينُ الرّابِعُ : تَرجِمِ العِباراتِ ثُمَّ عَيِّنِ الْمَحَلَّ الْإِعرابيَّ لِلْكَلِمَاتِ الْمُلَوَّنَةِ.
١- فَأَنْزَلَ اللهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ (الْفَتْح : ٢٦)
٢- لا يُكَلِّفُ اللهُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَهَا (الْبَقَرَة : ٢٨٦)
٣- السُّكوتُ ذَهَبُ وَ الْكَلَامُ فِضَّةٌ. (رَسُولُ اللهِ)
٤- أَحَبُّ عِبَادِ اللَّهِ إِلَى اللَّهِ أَنْفَعُهُم لِعِبَادِهِ. (رَسُولُ اللَّهِ)
٥- عَداوَةُ الْعَاقِلِ خَيْرٌ مِن صَداقَةِ الْجَاهِلِ. (أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيَّ)
پاسخ و معنی تمرین ۴ درس اول عربی یازدهم
این تمرین به تعیین نقش‌های دستوری (فاعل، مفعول، مبتدا، خبر، اسم تفضیل) کلمات برجسته در آیات و احادیث می‌پردازد.
| شماره | عبارت عربی | ترجمه فارسی | کلمات برجسته | نقش دستوری |
| :---: | :--- | :--- | :--- | :--- |
| 1 | فَأَنْزَلَ **اللهُ** **سَكِينَتَهُ** عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ | پس **خداوند** آرامش خود را بر فرستاده‌اش و بر مؤمنان نازل کرد. | **اللهُ**
**سَكِينَتَهُ** | **فاعل** (انجام‌دهندهٔ فعل أَنْزَلَ)
**مفعول** (آنچه نازل شد) |
| 2 | لَا يُكَلِّفُ **اللهُ** **نَفْساً** إِلَّا وُسْعَهَا | **خداوند** هیچ **کسی** را جز به اندازهٔ توانش تکلیف نمی‌کند. | **اللهُ**
**نَفْساً** | **فاعل** (انجام‌دهندهٔ فعل يُكَلِّفُ)
**مفعول** (آنکه مورد تکلیف قرار می‌گیرد) |
| 3 | **السُّكوتُ** **ذَهَبُ** وَ الْكَلَامُ فِضَّةٌ. | **سکوت** **طلاست** و سخن نقره است. | **السُّكوتُ**
**ذَهَبُ** | **مبتدا** (اسم آغازین جمله)
**خبر** (توصیف مبتدا) |
| 4 | **أَحَبُّ** عِبَادِ اللَّهِ إِلَى اللَّهِ **أَنْفَعُهُم** لِعِبَادِهِ. | **محبوب‌ترین** بندگان خدا نزد خدا، **سودمندترینِ** آن‌ها برای بندگانش است. | **أَحَبُّ**
**أَنْفَعُهُم** | **مبتدا** (و اسم تفضیل)
**خبر** (و اسم تفضیل) |
| 5 | **عَداوَةُ** الْعَاقِلِ **خَيْرٌ** مِن صَداقَةِ الْجَاهِلِ. | **دشمنیِ** عاقل، **بهتر** از دوستی نادان است. | **عَداوَةُ**
**خَيْرٌ** | **مبتدا** (و مضاف)
**خبر** (و اسم تفضیل، به معنی بهتر) |
**نکتهٔ گرامری:** در جملات فعلیه، فاعل همیشه **مرفوع** است (مانند **اللهُ**) و مفعول همیشه **منصوب** است (مانند **نَفْساً**). در جملات اسمیه، مبتدا و خبر هر دو **مرفوع** هستند (مانند **السُّكوتُ** و **ذَهَبُ**).
